herb   mariampol logo 01     mbm m
Strona poświęcona jest pamięci Kresów Wschodnich - miasta Mariampol w byłym powiecie stanisławowskim, obecnie w rejonie halickim, jego byłych i obecnych mieszkańców.
Text Size

samoobronaSamoobrona Polaków na Kresach Południowo-Wschodnich II RP w latach 1939-1946 Stanisław Jastrzębski - Autor, opierając się na dokumentach i relacjach świadków wydarzeń, przedstawia samoobronę Polaków przed ludobójstwem UPA na Kresach Południowo-Wschodnich II Rzeczpospolitej w latach 1939-1946. Zbrodnie UPA swym barbarzyństwem i okrucieństwem przewyższały wszystkie inne, jakich doznał naród polski w czasie II wojny światowej. Autor wyjaśnia okoliczności powstania i funkcjonowania polskich oddziałów samoobrony, w czasie okupacji niemieckiej i II okupacji sowieckiej.


tadeusz  Kresy Kresów. Stanisławów - Tadeusz Olszański, publicysta Polityki, autor wielu książek oraz tłumacz literatury węgierskiej, tym razem powraca do swoich korzeni do Stanisławowa. Do trzeciego po Krakowie i Lwowie miasta Galicji, miasta styku wielu kultur, miasta z pasjonującą historią, dziś zapomnianego, z wytartą ze współczesnych map nazwą. Miasta założonego w XVII wieku przez ród Potockich, stolicy Podkarpacia i Pokucia, gdzie przez stulecia obok siebie żyli Polacy, Rusini, Żydzi, Ormianie, Huculi i Węgrzy. Miasta o szczególnie tragicznych losach w czasie II wojny światowej, dotkniętego wywózkami na Sybir, zagładą ludności polskiej i żydowskiej. Miasta bohaterskiego o ciągle polskim rodowodzie, w którego dzieje wplecione są losy autora oraz najbliższych jego przyjaciół. Wspomnienia są szeroko obudowane faktografią, opisem tragicznych i nieznanych dotąd wydarzeń będących ważnym przyczynkiem do naszej współczesności.


 

helena  Czasy, miejsca, ludzie. Wspomnienia z Kresów Wschodnich Helena z Jaczynowskich Rothowa - Helena z Jaczynowskich Rothowa (1893-1980) urodziła się w Petersburgu w rodzinie inteligenckiej o ziemiańskich korzeniach. Dzieciństwo spędziła w Grodnie. W 1913 r. wyszła za mąż za kuzyna, Konstantego Rotha, z którym prowadziła gospodarstwo na Kresach Wschodnich. Pierwszą wojnę spędziła w Rosji. Od końca 1939 r. mieszkała w Warszawie, drugą część okupacji w Kieleckiem jako ochmistrzyni w zaprzyjaźnionych dworach. W latach pięćdziesiątych osiadła w Krakowie. Wspomnienia spisywała dla dzieci i wnuków w 1964 r., pośród gomułkowskiej szarzyzny. Przekazała im żywy i wiarygodny obraz epoki. Barwne anegdoty, opisy codziennego życia, losy rodziny kresowej: tradycje, wzajemna pomoc, odwiedziny, podróże do wód, śluby. Autorka dba o szczegóły, stara się przekazać potomkom wszystko, co zapamiętała, a więc np. wędzenie wędlin, krojenie głowy cukru, leczenie chorych. W zapiskach pojawiają się też osoby znane: Eliza Orzeszkowa przywozi małej Loli zabawki z zagranicy, na bankiecie dziewczynka spotyka Helenę Modrzejewską, ojciec autorki jest posłem do Dumy razem z Romanem Dmowskim, odwiedza ich cioteczny brat gen. Władysław Bortnowski i jego siostrzeniec "Anoda".


 

debski  Było sobie miasteczko. Opowieść wołyńska - Włodzimierz Sławosz Dębski - 11 lipca 1943 r. w kościele kisielińskim Polacy byli zgromadzeni na mszy św. w liczbie około 180 osób. Byli tam również bracia Dębscy - Włodzimierz i Jerzy. W trakcie trwania mszy banderowcy otoczyli kościół, a także rozstawili bojówki wokół Kisielina, które nie przepuszczały nikogo ani do miasteczka, ani z miasteczka. Gdy ludzie zaczęli wychodzić po mszy z kościoła, upowcy zaczęli strzelać. [...] Autor opisuje tragedię wołyńskich Polaków bez nienawiści wobec sprawców, kryje emocje, stara się jak najrzetelniej rejestrować fakty, obiektywizuje zdarzenia. W zasadzie nie komentuje ówczesnego barbarzyństwa, ale i tak 'naga' rzeczywistość mówi wszystko. Ból i trwoga właściwe tomowi drugiemu tłumią zaś rzewność i nostalgiczność części pierwszej. Jestem przekonany, że dla czytelników nie pamiętających lat II wojny światowej książka ta stanie się bezcennym materiałem poznawczym. Dla historyków z kolei wobec zniszczenia dokumentacji administracyjnej i kościelnej z terenu kisielińskiego będzie miała znaczenie źródłowe, poszerzy zasób wiedzy przedmiotowej, pomoże w weryfikowaniu danych.


wajman  Chłopcy z Kresów Jan Wajman - to oparte na autentycznych faktach, ukazane w zbeletryzowanej formie dzieje kilku rodzin kresowych, począwszy od 1943 roku, poprzez wypędzenie na Ziemie Zachodnie, aż po czasy współczesne. Autor, barwną kresową polszczyzną, przedstawił nie tylko tragiczne losy Polaków na Kresach Wschodnich Rzeczpospolitej, tradycje i obyczaje, ale również budowanie życia w nowej rzeczywistości.


nicieja  Ogród snu i pamięci Stanisław Sławomir Nicieja - Dzieje Łyczakowa to nigdy niekończąca się opowieść. Każda wyprawa na ten cmentarz to nowe odkrycia. Na tej słynnej nekropolii w ciągu jej ponad 225 lat istnienia pochowano około 400 tysięcy osób, z których szacunkowo ponad 10 tysięcy przekroczyło tzw. próg przeciętności, czyli czymś nadzwyczajnym się wyróżniło -zapisało swoje biografie w pamięci nie tylko swojej rodziny. [...] Dla potrzeb tej nekropolii pracowały setki artystów: rzeźbiarzy, architektów, inżynierów, kamieniarzy, ogrodników, poetów, tworząc jej niepowtarzalny kształt i klimat. Starałem się tych ludzi przypomnieć i ich wyjątkowość zapisać.



nicieja2  Lwowskie orlęta Stanisław Sławomir Nicieja - Legenda Orląt Lwowskich, polskiej młodzieży walczącej oprzynależność ich rodzinnego miasta do Polski, powstała tuż po zakończeniu walk oLwów. Bohaterstwo młodych lwowian inspirowało do działania polityków, pisarzy, poetów, malarzy irzeźbiarzy. Wyrazem hołdu dla bezgranicznego poświęcenia chłopców idziewcząt, oprócz wierszy, piosenek, książek iobrazów, stał się Cmentarz Orląt - miejsce patriotycznych obchodów izadumy nad trudną historią Polski. Opis walk oLwów wlatach 1918-1920, sylwetki bohaterskich obrońców miasta, powstawanie imiejsce legendy Orląt whistorycznej świadomości Polaków to treść tej książki.